Παθήσεις Ώμου – Αρθροσκόπηση Ώμου
Σχηματική απεικόνιση τοποθέτησης βιοαπορροφίσιμης άγκυρας στο μείζον βραχιόνιο όγκωμα για την συρραφή ρήξης μυοτενοντώδους πετάλου.
Τι είναι το μυοτενοντώδες πέταλο;
Το μυοτενοντώδες πέταλο του ώμου ή στροφικό πέταλο είναι το σύνολο 4 τενόντων (υπερακάνθιου, υπακάνθιου, υποπλάτιου και ελάσσονος στρογγύλου). Περιβάλλουν σαν καλύπτρα εκ των άνω την βραχιόνιο κεφαλή και καταφύονται σε αυτήν, προσδίδοντας της κίνηση σε σχέση με την ωμογλήνη.
Τι λειτουργία επιτελεί;
Η λειτουργία των μυών του τενοντίου πετάλου είναι η ενεργητική απαγωγή του άνω άκρου στις πρώτες 30ο καθώς και οι στροφικές κινήσεις, ανάλογα με το ποιο τμήμα του πετάλου ενεργοποιείται.
Γιατί παθαίνει ρήξη;
Η ρήξη του πετάλου είναι συνήθως αποτέλεσμα εκφύλισής του. Σε συνδυασμό με την πλημμελή αιμάτωση καταλήγει σε ρήξη. Αφορά κυρίως άτομα άνω των 50 ετών. Μπορεί όμως να είναι και τραυματική ή αποτέλεσμα χρόνιου τραυματισμού όπως συμβαίνει σε αθλητές.
Σχηματική απεικόνιση συρραφής ρήξης μυοτενοντώδους πετάλου (double row technique)
Τι συμπτώματα δίνει η ρήξη;
Τα συμπτώματα είναι χρόνιος πόνος κυρίως στην έξω επιφάνεια του βραχίονα και του ώμου, πόνος εν ηρεμία έντονος το βράδυ, που ξυπνάει τον ασθενή καθώς και αδυναμία του ασθενούς να ξαπλώσει επί του πάσχοντας ώμου. Ο πόνος χειροτερεύει με την κόπωση και ειδικά στην προσπάθεια ανύψωσης του άνω άκρου. Οι ασθενείς περιγράφουν ότι δεν μπορούν να χτενίσουν τα μαλλιά τους ή να πιάσουν την πίσω τσέπη του παντελονιού και δεν είναι σε θέση να ανεβάσουν το χέρι ψηλά, σημείο προχωρημένης βλάβης. Με αυτήν την εικόνα παρουσιάζεται και η οξεία ρήξη του πετάλου μετά από τραυματισμό.
Πως διαγιγνώσκεται;
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται: α) Από το ιστορικό του ασθενούς, β) από την κλινική εξέταση, γ) από τον εργαστηριακό έλεγχο (ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία, υπερηχογράφημα).
Πως θεραπεύεται;
Η θεραπεία της ρήξης του μυοτενοντώδους πέταλου εξαρτάται από την φύση της ρήξης. Στις μερικές ρήξεις (ρήξη που αφορά τμήμα του πάχους του τένοντα) (σχήμα), η θεραπεία αρχικά είναι συντηρητική με αντιφλεγμονώδη αγωγή φυσιοθεραπεία και ασκήσεις ενδυνάμωσης. Σε περίπτωση μη ύφεσης των συμπτωμάτων τότε αντιμετωπίζεται με αρθροσκοπική επέμβαση. Στις πλήρεις ρήξεις του πετάλου η θεραπεία είναι χειρουργική που δύναται να γίνει ανοιχτά (με τομή) ή αρθροσκοπικά (κλειστά) με 2 – 3 τομές του 0.5cm.
Αρθροσκοπική αποκατάσταση
Η αρθροσκοπική αποκατάσταση του ρήξεων του μυοτενοντώδους πέταλου είναι σήμερα η πλέον ενδεδειγμένη. Με ακρίβεια διαγιγνώσκεται και αποκαθίσταται η ρήξη χωρίς επιπλέον χειρουργικό τραυματισμό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μικρότερη επιβάρυνση του ασθενούς. Η επέμβαση εκτελείται με περιοχική (τοπική) αναισθησία ή γενική αναισθησία ή συνδυασμό των ανωτέρω. Η περιοχική αναισθησία παρέχει και μετεγχειρητική αναλγησία. Η παραμονή του ασθενή στην κλινική είναι μία μέρα (μία διανυκτέρευση). Προηγούνται της επέμβασης προεγχειρητικές εξετάσεις (αίματος, καρδιολογική εξέταση). Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης. Μπορεί να διαρκέσει από 40 λεπτά ως 2 ώρες. Η επέμβαση έχει σκοπό την επανασυρραφή του πετάλου στην ανατομική θέση της βραχιονίου κεφαλής. Αυτό γίνεται με την βοήθεια μεταλλικών ή απορροφίσιμων αγκυρών και την αποσυμπίεση του πετάλου από το ακρώμιο με την διενέργεια της ακρωμιοπλαστικής, όποτε αυτή θεωρείται αναγκαία. Γίνεται επίσης έλεγχος της άρθρωσης και αποκατάσταση τυχόν συνυπαρχόντων βλαβών αυτής.
Τι πρέπει να περιμένει ο ασθενής από την επέμβαση; Μετεγχειρητική αποκατάσταση – χρόνος – διάρκεια
Ο ασθενής πρέπει να έχει πλήρως πληροφορηθεί για την φύση της επέμβασης στην οποία θα υποβληθεί. Πρέπει να αναμένει ότι το τελικό αποτέλεσμα θα φανεί μετά τον 4ο μήνα. Κατά την διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος θα υπάρξει μια αρχική περίοδος ακινητοποίησης του ώμου σε ειδικό νάρθηκα για διάστημα 3 – 6 εβδομάδων, που θα ακολουθηθεί από φυσιοθεραπεία και πρόγραμμα ασκήσεων.
Ποιο είναι το τελικό αποτέλεσμα και από τι εξαρτάται;
Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως, το μέγεθος της ρήξης, την ποιότητα του ιστού, την ατροφία ή εκφύλιση των μυών και την γενική κατάσταση του ασθενούς. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αντιλαμβάνεται κανείς την αξία της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας. Καλό ή εξαιρετικό αποτέλεσμα έχουμε σε ποσοστό 85 – 95%.
Τι θα γίνει αν δεν χειρουργηθώ;
Στις περιπτώσεις που δεν αποκαθίσταται η πλήρης ρήξη του πετάλου, η φυσική εξέλιξη της πάθησης έχει σαν αποτέλεσμα την εκφύλιση των μυών του πετάλου και ρίκνωση αυτού, την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας της γληνοβραχιονίου άρθρωσης (cuff arthropathy), με περιορισμό της κινητικότητας και πόνο.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ο «ψευδοπαραλυτικός» ώμος, δηλαδή η πλήρη αδυναμία λειτουργίας της άρθρωσης. Στις περιπτώσεις αυτές η ανάστροφος ολική αρθροπλαστική είναι η τελική λύση.
Σχηματική απεικόνιση τοποθέτησης βιοαπορροφίσιμης άγκυρας στο μείζον βραχιόνιο όγκωμα για την συρραφή ρήξης μυοτενοντώδους πετάλου
Τι είναι το μυοτενοντώδες πέταλο;
Το μυοτενοντώδες πέταλο του ώμου ή στροφικό πέταλο είναι το σύνολο 4 τενόντων (υπερακάνθιου, υπακάνθιου, υποπλάτιου και ελάσσονος στρογγύλου). Περιβάλλουν σαν καλύπτρα εκ των άνω την βραχιόνιο κεφαλή και καταφύονται σε αυτήν, προσδίδοντας της κίνηση σε σχέση με την ωμογλήνη.
Τι λειτουργία επιτελεί;
Η λειτουργία των μυών του τενοντίου πετάλου είναι η ενεργητική απαγωγή του άνω άκρου στις πρώτες 30ο καθώς και οι στροφικές κινήσεις, ανάλογα με το ποιο τμήμα του πετάλου ενεργοποιείται.
Γιατί παθαίνει ρήξη;
Η ρήξη του πετάλου είναι συνήθως αποτέλεσμα εκφύλισής του. Σε συνδυασμό με την πλημμελή αιμάτωση καταλήγει σε ρήξη. Αφορά κυρίως άτομα άνω των 50 ετών. Μπορεί όμως να είναι και τραυματική ή αποτέλεσμα χρόνιου τραυματισμού όπως συμβαίνει σε αθλητές.
Σχηματική απεικόνιση συρραφής ρήξης μυοτενοντώδους πετάλου (double row technique)
Τι συμπτώματα δίνει η ρήξη;
Τα συμπτώματα είναι χρόνιος πόνος κυρίως στην έξω επιφάνεια του βραχίονα και του ώμου, πόνος εν ηρεμία έντονος το βράδυ, που ξυπνάει τον ασθενή καθώς και αδυναμία του ασθενούς να ξαπλώσει επί του πάσχοντας ώμου. Ο πόνος χειροτερεύει με την κόπωση και ειδικά στην προσπάθεια ανύψωσης του άνω άκρου. Οι ασθενείς περιγράφουν ότι δεν μπορούν να χτενίσουν τα μαλλιά τους ή να πιάσουν την πίσω τσέπη του παντελονιού και δεν είναι σε θέση να ανεβάσουν το χέρι ψηλά, σημείο προχωρημένης βλάβης. Με αυτήν την εικόνα παρουσιάζεται και η οξεία ρήξη του πετάλου μετά από τραυματισμό.
Πως διαγιγνώσκεται;
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται: α) Από το ιστορικό του ασθενούς, β) από την κλινική εξέταση, γ) από τον εργαστηριακό έλεγχο (ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία, υπερηχογράφημα).
Πως θεραπεύεται;
Η θεραπεία της ρήξης του μυοτενοντώδους πέταλου εξαρτάται από την φύση της ρήξης. Στις μερικές ρήξεις (ρήξη που αφορά τμήμα του πάχους του τένοντα) (σχήμα), η θεραπεία αρχικά είναι συντηρητική με αντιφλεγμονώδη αγωγή φυσιοθεραπεία και ασκήσεις ενδυνάμωσης. Σε περίπτωση μη ύφεσης των συμπτωμάτων τότε αντιμετωπίζεται με αρθροσκοπική επέμβαση. Στις πλήρεις ρήξεις του πετάλου η θεραπεία είναι χειρουργική που δύναται να γίνει ανοιχτά (με τομή) ή αρθροσκοπικά (κλειστά) με 2 – 3 τομές του 0.5cm.
Αρθροσκοπική αποκατάσταση
Η αρθροσκοπική αποκατάσταση του ρήξεων του μυοτενοντώδους πέταλου είναι σήμερα η πλέον ενδεδειγμένη. Με ακρίβεια διαγιγνώσκεται και αποκαθίσταται η ρήξη χωρίς επιπλέον χειρουργικό τραυματισμό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μικρότερη επιβάρυνση του ασθενούς. Η επέμβαση εκτελείται με περιοχική (τοπική) αναισθησία ή γενική αναισθησία ή συνδυασμό των ανωτέρω. Η περιοχική αναισθησία παρέχει και μετεγχειρητική αναλγησία. Η παραμονή του ασθενή στην κλινική είναι μία μέρα (μία διανυκτέρευση). Προηγούνται της επέμβασης προεγχειρητικές εξετάσεις (αίματος, καρδιολογική εξέταση). Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης. Μπορεί να διαρκέσει από 40 λεπτά ως 2 ώρες. Η επέμβαση έχει σκοπό την επανασυρραφή του πετάλου στην ανατομική θέση της βραχιονίου κεφαλής. Αυτό γίνεται με την βοήθεια μεταλλικών ή απορροφίσιμων αγκυρών και την αποσυμπίεση του πετάλου από το ακρώμιο με την διενέργεια της ακρωμιοπλαστικής, όποτε αυτή θεωρείται αναγκαία. Γίνεται επίσης έλεγχος της άρθρωσης και αποκατάσταση τυχόν συνυπαρχόντων βλαβών αυτής.
Τι πρέπει να περιμένει ο ασθενής από την επέμβαση; Μετεγχειρητική αποκατάσταση – χρόνος – διάρκεια
Ο ασθενής πρέπει να έχει πλήρως πληροφορηθεί για την φύση της επέμβασης στην οποία θα υποβληθεί. Πρέπει να αναμένει ότι το τελικό αποτέλεσμα θα φανεί μετά τον 4ο μήνα. Κατά την διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος θα υπάρξει μια αρχική περίοδος ακινητοποίησης του ώμου σε ειδικό νάρθηκα για διάστημα 3 – 6 εβδομάδων, που θα ακολουθηθεί από φυσιοθεραπεία και πρόγραμμα ασκήσεων.
Ποιο είναι το τελικό αποτέλεσμα και από τι εξαρτάται;
Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως, το μέγεθος της ρήξης, την ποιότητα του ιστού, την ατροφία ή εκφύλιση των μυών και την γενική κατάσταση του ασθενούς. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αντιλαμβάνεται κανείς την αξία της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας. Καλό ή εξαιρετικό αποτέλεσμα έχουμε σε ποσοστό 85 – 95%.
Τι θα γίνει αν δεν χειρουργηθώ;
Στις περιπτώσεις που δεν αποκαθίσταται η πλήρης ρήξη του πετάλου, η φυσική εξέλιξη της πάθησης έχει σαν αποτέλεσμα την εκφύλιση των μυών του πετάλου και ρίκνωση αυτού, την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας της γληνοβραχιονίου άρθρωσης (cuff arthropathy), με περιορισμό της κινητικότητας και πόνο.
